بیشتر کشورها، سرمایهگذاریهای کلانی در آموزش پایه صورت میدهند که آینده خودشان را تضمین کنند. اما هنوز در سیستم آموزش کشور ما مسائل مختلفی وجود دارد. یکی از این مسائل؛ نبود عدالت آموزش و برخورداری متناسب و متوازن همه ایرانیان از خدمات و امکانات آموزشی در سطوح پایه است. نرخ باسوادی جمعیت در کل کشور 88 درصد، در استان سیستان و بلوچستان 76 درصد و در شهرستان چابهار 67 درصد است که نشان از اختلاف 21 درصد نرخ باسوادی با میانگین کشوری دارد. در سطح کشور بیش از 14 میلیون نفر دانش آموز وجود دارد که حدود 18 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهد. این نسبت در استان سیستان و بلوچستان عدد قابل توجه 25 درصد است.
شهرستان چابهار نزدیک 70 هزار دانشآموز دارد که 3/24 درصد از جمعیت شهرستان را تشکیل داده است که نیاز به توجه ویژه دارد. بررسی سرانه کارکنان و معلمان نشان میدهد که سرانه معلم به دانش آموز در سطح کشور، برای 25 دانش آموز یک معلم، در سطح استان برای 30 دانش آموز یک معلم و در سطح حوزه نفوذ برای 40 نفر یک معلم وجود دارد. این آمار در سطح شهرستان چابهار 44 دانش آموز و شهرستانهای اطراف مانند شهرستان کنارک 46 و شهرستان سرباز 54 دانش آموز به ازای هر معلم است.
با بررسی وضعیت سرانه در سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم در سطح کشور، استان و شهرستان چابهار میتوان وضعیت آموزشی شهرستان را به صورت دقیقتر مورد تحلیل قرار داد. در مقطع ابتدایی، سرانههای مربوط به کل کشور، به ازای یک معلم، 29 دانش آموز است که این وضعیت در استان 30 و در سطح شهرستان چابهار 36 دانش آموز میشود. سرانه کلاس درس نیز در سطح کشور 24 دانش آموز در یک کلاس درس است که در سطح استان 23 و در سطح شهرستان چابهار 27 دانش آموز است. این وضعیت نشان از نیاز شدید به معلم و فضاهای آموزشی در مقطع ابتدایی در سطح شهرستان دارد. در دوره متوسطه اول، تعداد دانش آموزان کاهش پیدا میکند، با این وجود در سطح کشور، سرانه معلم 22 دانش آموز و سرانه کلاس 25 دانش آموز است. در صورتی که در سطح استان این نسبتها به 27 و 25 دانش آموز میرسد؛ در سطح شهرستان چابهار نیز، سرانه معلم 44 دانش آموز و سرانه کلاس 27 دانش آموز است. در این مقطع بیشتر به معلم آموزشی نیاز است و باید در این زمینه برنامه ریزیهایی صورت بگیرد. این مقطع پایهای است برای مقطع دوره متوسطه دوم است؛ وضعیت نشان میدهد که اگر دانش آموزان در این دوره پایه ضعیفتری داشته باشند؛ برای انتخاب رشتههای تجربی و ریاضی شایستگی کمتری خواهند داشت؛ در صورتی که نیاز جامعه وجود متخصصان در حوزههای درمان و فنی و مهندسی است. وضعیت دوره متوسطه دوم، از نظر فضاهای آموزشی تفاوت اندکی با کل کشور دارد، اما از نظر سرانه معلم و کارکنان آموزشی، تفاوت مورد توجه است. به خصوص در ارتباط با معلم، سرانه کل کشور 15 دانش آموز و سرانه چابهار 25 دانش آموز است.
این وضعیت در کیفیت آموزش تأثیر زیادی گذاشته و باعث پایین آمدن کیفیت آموزش دانش آموزان میشود. همچنین از دیگر مسائلی که به زبان آمار، قابلبیان نیست؛ میزان کیفیت آموزشی نیروهای انسانی (معلمین و مدیران) در سطح استانهای محروم است. در استان سیستان و بلوچستان و شهرستانهای موردبررسی نیز مسئله بسیار پررنگ و قابلتوجه است.